Κυριακή 9 Φεβρουαρίου: Τελώνου και Φαρισαίου – Ανοίγει το Τριώδιο
Πότε ανοίγει το τριώδιο 2025 και ποια είναι τα έθιμα όπου θα μας κάνουν να το ρίξουμε και λίγο έξω; Φέτος το Τριώδιο ξεκινά νωρίς όπως και η Τσικνοπέμπτη και η Καθαρά Δευτέρα. Από το τριώδιο, η ημέρα αργίας είναι μία και αναφερόμαστε στην Καθαρά Δευτέρα.
Η περίοδος του Τριωδίου είναι εκκλησιαστική περίοδος 10 εβδομάδων που ξεκινά από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και φτάνει μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο.
Μέσα στην περίοδο αυτήν περιλαμβάνονται οι απόκριες, η Μεγάλη Τεσσαρακοστή και η Μεγάλη Εβδομάδα. Οι τρεις πρώτες εβδομάδες αποτελούν την Απόκρεω, ενώ ακολουθούν έξι εβδομάδες νηστειών και τέλος η Μεγάλη Εβδομάδα.
Η ονομασία του τριωδίου έρχεται από το ομώνυμο εκκλησιαστικό βιβλίο και περιλαμβάνει τους ύμνους που ψάλλονται στις εκκλησίες κατά τη συγκεκριμένη περίοδο. Το Τριώδιο είναι ένας θεσμός που έχει επικρατήσει στην ελληνική κοινωνία τους τελευταίους δυο αιώνες.
Η περίοδος του Τριωδίου διαιρείται σε τρεις μικρότερες, από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι την Κυριακή της Τυροφάγου από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Σάββατο Του Λαζάρου και από την Κυριακή των Βαΐων το βράδυ μέχρι το Μεγάλο Σάββατο πριν την Ανάσταση.
Την πρώτη Κυριακή του Τριωδίου, 25 Φεβρουαρίου 2024, διαβάζεται στις Εκκλησίες η παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, που αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του Λουκά. Ο Χριστός φανερώνει σ’ αυτή την αξία της ταπεινοφροσύνης και τη συγγνώμη του Τελώνη, που έχει συναίσθηση αμαρτιών του.
Οι περισσότεροι από εμάς έχουν συνδέσει το τριώδιο με τις απόκριες και τα καρναβαλικά έθιμα λίγο πριν την Νηστεία της Σαρακοστής.
Το τριώδιο είναι μια κινητή περίοδος, η οποία διαιρείται σε τρεις μικρότερες, δηλαδή Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι Κυριακή της Τυροφάγου, Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Σάββατο Του Λαζάρου και Κυριακή των Βαΐων το βράδυ μέχρι το Μεγάλο Σάββατο πριν την Ανάσταση.
Πότε ανοίγει φέτος το Τριώδιο, πότε “πέφτει” η Τσικνοπέμπτη
Πολλοί από τώρα αναζητούν πότε ξεκινούν οι απόκριες 2025.
Η τελευταία Κυριακή της Αποκριάς είναι στις 2 Μαρτίου 2025. Η Τσικνοπέμπτη είναι στις 20 Φεβρουάριου 2025. Η Καθαρά Δευτέρα είναι στις 3 Μαρτίου 2025. Η Αποκριά ή το Τριώδιο ξεκινά την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2025.
Αναλυτικά οι Κυριακές του Τριώδιου:
– Κυριακή του Ασώτου
– Κυριακή της Απόκρεω
– Κυριακή της Τυροφάγου
– Α’ Νηστειών: Κυριακή της Ορθοδοξίας
– Β’ Νηστειών: Γρηγορίου του Παλαµά
– Γ’ Νηστειών: Κυριακή Σταυροπροσκυνήσεως
– Δ’ Νηστειών: Ιωάννου της Κλίµακος
– Ε’ Νηστειών: Μαρίας της Αιγυπτίας
– Κυριακή των Βαΐων
Τα έθιμα της αποκριάς 2025
“Βασίλισσα” του καρναβαλιού παραμένει η Ξάνθη, η πόλη με τα “χίλια χρώματα” και με δεκάδες χρόνια πετυχημένων διοργανώσεων.
Περισσότεροι από 5.000 καρναβαλιστές και 80.000 επισκέπτες συμμετέχουν στο αποκριάτικο ξεφάντωμα, που κορυφώνεται την Κυριακή, στη 1 το μεσημέρι, με τη μεγάλη παρέλαση.
Άναμμα Φανών στην Κοζάνη
Στην Κοζάνη, αναβιώνει το έθιμο του “Φανού”, με φωτιές και υπαίθρια γλέντια να στήνονται σε κάθε γειτονιά της πόλης. Οι φανοί, οι μασκαράδες που περιφέρονται, οι λαϊκοί οργανοπαίχτες και οι μπάντες είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του τοπικού καρναβαλιού.
Σε ρυθμούς ξέφρενου γλεντιού ζει όλη η Ελλάδα το τελευταίο τριήμερο της Αποκριάς. Οι καρναβαλικές παρελάσεις συνδυάζονται αρμονικά με την παράδοση, καλώντας μικρούς και μεγάλους να γιορτάσουν και να διασκεδάσουν αφήνοντας πίσω την “γκρίζα” καθημερινότητα.
Θράκη: Το έθιμο του “Μπέη”
Έντονα σκωπτικό, με σατιρική διάθεση και θεατρικά στοιχεία, το αποκριάτικο έθιμο του «Μπέη», με ρίζες στα χρόνια της τουρκοκρατίας, διασώζεται μέχρι σήμερα σε αρκετά χωριά του βόρειου Έβρου, αναβιώνοντας μνήμες οικογενειακές και ιστορικές, μνήμες που αποτελούν ακόμη έναν συνδετικό κρίκο του παρελθόντος με το παρόν των Θρακών.
Απόκριες στην Κάρπαθο
Η Κάρπαθος δικάζει αποκριάτικα τις ανήθικες πράξεις, τα στραβά και τα ανάποδα. Την Καθαρά Δευτέρα λειτουργεί το Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων. Τα αυτοσχέδια αστεία και τα γέλια ακολουθεί τρικούβερτο γλέντι, με την περίφημη μουσική παράδοση της Καρπάθου.
Οι «τζαμάλες» φωτίζουν τα Ιωάννινα
Εντυπωσιακές φωτιές, γνωστές ως «τζαμάλες» κάνουν τη νύχτα μέρα, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς στην πόλη των Ιωαννίνων. Οι εκδηλώσεις του Καρναβαλιού κορυφώνονται στην κεντρική πλατεία των Ιωαννίνων, όπου στήνεται το γαϊτανάκι.