Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος – 31 Μαΐου: Ένα σημαντικό μήνυμα για τη Δημόσια Υγεία
Η 31η Μαΐου έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, μία ημέρα αφιερωμένη στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για τις επιβλαβείς συνέπειες του καπνίσματος και την ανάγκη λήψης μέτρων για την πρόληψη και διακοπή της καπνιστικής συνήθειας.
Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) με αφορμή την ημέρα αυτή, παραθέτει ανησυχητικά στοιχεία που αποτυπώνουν το μέγεθος του προβλήματος, αλλά και τα πολλαπλά οφέλη που προκύπτουν από τη διακοπή του καπνίσματος.
Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει περισσότερες από 4.000 χημικές ουσίες, πολλές από τις οποίες είναι εξαιρετικά επικίνδυνες για τον ανθρώπινο οργανισμό. Από αυτές, περισσότερες από 250 είναι αποδεδειγμένα επιβλαβείς, ενώ τουλάχιστον 50 έχουν αναγνωριστεί ως καρκινογόνες.
Το κάπνισμα, επομένως, δεν αποτελεί απλώς μία βλαβερή συνήθεια, αλλά μία από τις πιο σοβαρές απειλές για τη δημόσια υγεία παγκοσμίως.
Κάθε χρόνο, περίπου 8 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν παγκοσμίως εξαιτίας του καπνίσματος. Πρόκειται για την κυριότερη προλήψιμη αιτία θνησιμότητας, που κοστίζει ανθρώπινες ζωές, επιβαρύνει τα συστήματα υγείας και μειώνει τη συνολική ποιότητα ζωής.
Στην Ελλάδα, το 20% των συνολικών θανάτων – δηλαδή πάνω από 20.000 θάνατοι ετησίως – οφείλονται σε νοσήματα που σχετίζονται με το κάπνισμα, τόσο ενεργητικό όσο και παθητικό.
Τα δεδομένα είναι ακόμη πιο ανησυχητικά όταν εξετάσουμε τις συνέπειες του καπνίσματος στον καρκίνο.
Περίπου το 40% των θανάτων από όλες τις μορφές καρκίνου παγκοσμίως σχετίζεται με το κάπνισμα, ενώ το ποσοστό αυτό φτάνει το 90% για τον καρκίνο του πνεύμονα. Επιπλέον, το κάπνισμα αποτελεί βασική αιτία για τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και σχετίζεται με το 25% των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα.
Σημαντική είναι και η σύνδεση του καπνίσματος με την επιβάρυνση της υγείας σε περιόδους πανδημίας, όπως αποδείχθηκε με τον covid-19.
Ερευνητικά δεδομένα καταδεικνύουν ότι οι καπνιστές κινδυνεύουν περισσότερο να νοσήσουν σοβαρά, να χρειαστούν διασωλήνωση ή ακόμη και να καταλήξουν.
Παρά τη μείωση του αριθμού των καθημερινών καπνιστών στην Ελλάδα, η χώρα μας εξακολουθεί να κατέχει την τρίτη θέση μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, με ποσοστό 27,3%. Το στοιχείο αυτό επιβεβαιώνει την ανάγκη για ενίσχυση των δράσεων πρόληψης και στήριξης της διακοπής του καπνίσματος. Δυστυχώς, μόνο ένας στους τέσσερις Έλληνες καπνιστές επιχειρεί να διακόψει το κάπνισμα μέσα σε διάστημα ενός έτους.
Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος είναι μια ευκαιρία για στοχασμό και δράση. Η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να οδηγήσει σε θεαματική βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής. Είναι καθήκον όλων μας – πολιτείας, επιστημόνων, επαγγελματιών υγείας και πολιτών – να συμβάλουμε στην προσπάθεια για μια κοινωνία απαλλαγμένη από τον καπνό.