Το 2023 δεν έχει ένα αλλά δύο ψυχοσάββατα. Η Εκκλησία μας μνημονεύει τα ψυχοσάββατα όλους εκείνους που έφυγαν από την ζωή.
Τα δύο Ψυχοσάββατα τιμώνται από τους πιστούς με μνημόσυνα στις εκκλησίες, τρισάγια στους τάφους των προσφιλών τους προσώπων, μοίρασμα κολλύβων.
Το ψυχοσάββατο λέγεται επίσης και Ρουσαλιού, επειδή έχει τις ρίζες του από τη ρωμαϊκή γιορτή των Ρουσαλίων ή Ροζαλίων.
Τι γίνεται το ψυχοσάββατο;
Τα Ψυχοσάββατα τιμώνται από τους πιστούς με μνημόσυνα στις εκκλησίες, τρισάγια στους τάφους των προσφιλών τους προσώπων, μοίρασμα κολλύβων και ελεημοσύνες στους φτωχούς («ψυχικό»), ενώ το έθιμο απαγορεύει την εργασία.
Σύμφωνα με την ορθόδοξη εκκλησία, τα ψυχοσάββατα είναι δύο και είναι κινητές γιορτές.
Αυτό σημαίνει ότι η ημερομηνία τους αλλάζει κάθε χρόνο ανάλογα με το πότε πέφτει το Πάσχα.
Για το έτος 2023 το δεύτερο ψυχοσάββατο πέφτει στις 3 Ιουνίου.
Τι κάνουν οι ψυχές το ψυχοσάββατο;
Οι παλαιότεροι θεωρούσαν γιορτινή την ημέρα του Ψυχοσάββατου. Πίστευαν ότι είχαν τη δυνατότητα, πηγαίνοντας στα νεκροταφεία, να επικοινωνήσουν νοητικά με τους αγαπημένους τους που αναπαύονταν εκεί.
Τα μνημόσυνα είναι ένα πανάρχαιο έθιμο. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως με δεήσεις, θυσίες και προσφορές ήταν δυνατόν να πετύχουν την συγνώμη των Θεών για τα αμαρτήματα των νεκρών.
Μάλιστα το παραπάνω το συναντάμε στην Ιλιάδα.
Εκείνη την εποχή υπήρχαν και ιερείς αγύρτες που επισκέπτονταν τις οικίες των πλουσίων, ισχυριζόμενοι πως είχαν από τους θεούς την εξουσία να συγχωρούν τις αμαρτίες με κατάλληλες για αυτές ιεροτελεστίες και θυσίες.
Συνώνυμο του ψυχοσάββατου είναι τα κόλλυβα που είναι σιτάρι βρασμένο και προσφέρονται στους παρευρισκόμενους σε μνημόσυνα στην εκκλησία.
Στην συνέχεια διανέμονται σε συγγενικά ή φιλικά σπίτια. Το έθιμο προέρχεται από τα παλαιότερα χριστιανικά χρόνια και έχει σχέση με τα περίδειπνα των Ελλήνων και άλλων λαών.
Τα υλικά που παρασκευάζονται τα κόλλυβα έχουν τη σημασία τους. Το μεγαλύτερο ποσοστό αποτελείται από σιτάρι που είναι το σύμβολο της γης και συμβολίζει και τις ψυχές των πεθαμένων.